Czy przyszły pracodawca może wymagać bycia zaszczepionym?
06
lip
2021
Powrót do normalności, która została zaburzona przez epidemię COVID – 19 powoli nabiera tempa. Coraz więcej państw zakupuje szczepionki, aby zaszczepić nimi swoich mieszkańców. Rządy państw starają się nakłonić jak największą liczbę osób do zaszczepienia się poprzez np. loterie czy konkursy. W niektórych krajach, w tym w Polsce punkty szczepień znajdują się nie tylko w placówkach medycznych, ale również w miejscach ogólnodostępnych takich jak galerie handlowe czy starówki miast. Pracodawcy też adaptują się do nowych warunków pracy. Pracownicy powracają do pracy w biurach, czyli do trybu stacjonarnego. Wzrasta ilość ofert pracy, nie tylko na stanowiskach o wyższych szczeblach, ale również dla osób z mniejszym stażem. Pojawiają się jednak obawy związane z rekrutacją kandydatów niebędących zaszczepionymi. Czy pracodawca ma prawo podczas rozmowy rekrutacyjnej spytać kandydata o szczepienie? Czy wymogiem przyjęcia do pracy może być bycie w pełni zaszczepionym? Jak pracodawca może zachęcić pracowników do zaszczepienia się?
Czy pracodawca ma prawo podczas rozmowy rekrutacyjnej spytać kandydata o szczepienie?
Pracodawca podczas rozmowy rekrutacyjnej nie ma podstawy prawnej, uprawniającej go do pytań o informacje związane ze zdrowiem, a w tym przypadku ze szczepieniem. Jedynym odstępstwem od powyższego jest aplikowanie na stanowisko, na którym te informacje są niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku.
Podstawy te reguluje Kodeks prawny, zgodnie z którym pracodawca żąda od kandydata na stanowisko następujących informacji:
- imię (lub imiona) wraz z nazwiskiem,
- datę urodzenia,
- dane kontaktowe,
- wykształcenie,
- kwalifikacje zawodowe,
- przebieg dotychczasowego zatrudnienia.
Natomiast danymi, które pracodawca może żądać po podjęciu decyzji o zatrudnieniu pracownika mogą być:
- adres zamieszkania,
- numer PESEL (lub w przypadku jego braku rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość),
- dane osobowe dzieci i członków najbliższej rodziny,
- numer rachunku płatniczego,
- informacje o dotychczasowym wykształceniu i zatrudnieniu, jeśli nie było to wymagane na wcześniejszych etapach rekrutacji.
Szczepienie jako wymóg przyjęcia do pracy?
Pracodawca nie ma prawa żądać zaszczepienia się przez pracownika, gdyż podchodzi to pod dyskryminację. W przypadku dyskryminacji pracownik może pozwać pracodawcę do sądu. Nie może być to również podstawą decyzji w sprawie wyboru kandydata na stanowisko. Co więcej pracownik nie ma obowiązku udzielania pracodawcy informacji o szczepieniu. Szczepienie jeszcze nie jest obowiązkowe, a decyzja o przyjęciu szczepionki jest kwestią indywidualną. Stosowanie kar czy dodatków pieniężnych lub innych sposobów gratyfikacji pracownika dla zaszczepionego pracownika również może być uznane jako przejaw dyskryminacji. Pracodawca może natomiast zachęcać pracowników do zaszczepienia się.
Jak pracodawca może zachęcić pracowników do zaszczepienia się?
Przede wszystkim zachętą mogą być wszelkie akcje mające na celu rozwianie wątpliwości związanych z przyjęciem dawki szczepionki. Na wstępie warto zaznaczyć, że nagrody pieniężne, dodatkowe dni urlopowe lub inne benefity przeznaczone wyłącznie dla pracowników zaszczepionych, mogą spowodować napięcia między pracownikami. Dobrym rozwiązaniem mającym na celu promowanie szczepień wśród pracowników jest organizowanie szkoleń z udziałem osób ze świata medycyny.
Podsumowanie – szczepienie, a proces rekrutacji
Obecnie Kodeks pracy nie daje pracodawcy podstaw do wnikania w dane o zdrowiu pracownika. Każdy przejaw nagradzania pracownika za zaszczepienie się, może stanowić podstawę dyskryminacji, w wyniku czego sprawa może zakończyć się w sądzie. Fakt, czy pracownik jest zaszczepiony czy nie, nie powinien być wyznacznikiem decyzji rekrutera.